د.حسن هاشمیان
همزمان با سانسور شدید خبری توسط رسانه های ایران و رسانه های فارسی همسو با آنها در خارج از کشور، نیروهای وابسته به عبدربه منصور هادی با کمک «ائتلاف عربی» به رهبری پادشاهی سعودی، می روند تا بندر الحُدیّدِه آخرین پایگاه حوثی ها در دریای سرخ را از دست آنها خارج کنند. گزارش های رسیده از میدان نبرد حکایت از آن دارند که نیروهای دولتی پیشرفت زیادی به دست آورده و با تسخیر شهرهای اطراف، مرکز الحدیده را به محاصره خود درآوردند و شکست های سنگینی را بر شبه نظامیان حوثی تحمیل کردند، موضوعی که عبدالملک حوثی رهبر کودتاچیان در سخنان اخیر خود، به آن اعتراف کرد.
در این میان بیشتر کارشناسان منطقه و کسانی که امور یمن را دنبال می کنند، معتقد هستند با پیروزی عبدربه منصور هادی در الحدیده، معادله جنگ یمن به طور کامل به نفع نیروهای دولتی خواهد چرخید و حوثی ها یکی از مهمترین مناطق استراتژیک خود را از دست خواهند داد و از مهمترین منبع درآمد و همچنین مرکز نقل اسلحه و مهمات محروم خواهند شد.این تحول می تواند پیش درآمد پیشروی به سوی صنعاء و خروج حوثی ها از آن را نیز مهیا کند.همچنین این تحول می تواند به رؤیای ولی فقیه برای رسیدن به باب المندب و استفاده ابزاری از برگه یمن در معادلات منطقه ای پایان دهد، و از آن سو، می تواند مژده ای برای ملت ایران باشد که یکی از جنگ های پر هزینه ولی فقیه در منطقه به پایان می رسد و مردم ایران دیگر مجبور نخواهند بود، پولها و کمک های خود را برای حوثی ها بفرستند.
الحدیده در میان استان های شمالی یمن قرار گرفته و تقریبا تمام ساحل یمن در کرانه شرقی دریای سرخ، از لحیّه در شمال تا خوخه در جنوب، به طول ۳۰۰ کیلومتر را در بر می گیرد. بیش از ۴۰ جزیره، روبروی بندر الحدیده در داخل آب های دریای سرخ وجود دارد که برخی از آنها مانند کمران در اختیار حوثی ها، و برخی دیگر در تصرف نیروهای وابسته به عبدربه منصور هادی می باشند. جزیره «زقر» که دارای مرتفع ترین بلندی های دریای سرخ است و ارتفاع دامنه های آن به ۶۲۴ متر می رسد، اکنون تحت سیطره حوثی هاست و از طریق آن، این شبه نظامیان می توانند بخشی از رفت و آمد دریائی را در تیررس خود قرار دهند. با سقوط بندر الحدیده به دست نیروهای دولتی، حوثی ها مجبور خواهند شد این جزیره را تخلیه کنند. همچنین از نظر جمعیتی، الحدیده دومین استان کشور بعد از استان تعّز به حساب می آید که بیش از دو میلیون جمعیت دارد. اما تأسیسات بندری آن، دومین تأسیسات بزرگ کشور بعد از بندر عدن است و به دلیل نزدیکی به خطوط حمل و نقل بین المللی، بیشتر واردات یمن از طریق آن صورت می گیرد و تقریبا تمام کمک های انسانی بین المللی در حال حاضر از طریق الحدیده وارد یمن می شود.
منابع دولتی وابسته به عبدربه منصور هادی می گویند که نیروهای آنها تا ۱۵ کیلومتری مرکز الحدیده رسیده اند. در مقابل، عبدالملک حوثی رهبر شبه نظامیان حاکم بر الحدیده، چند روزی است که فراخوان کمک می دهد و از تمام نیروهای خود موجود در اطراف الحدیده خواسته که به کمک دیگر حوثی ها محاصره شده در داخل منطقه بندری بشتابند. رهبر حوثی ها در آخرین سخنان خود مدعی شد که جنگنده های اسرائیلی نیروهای وی در الحدیده را بمباران کردند. «مرگ بر اسرائیل» یکی از شعارهای حوثی هاست که در چارچوب سیاست جمهوری اسلامی و بعنوان یک هدف فراکشوری توسط پیروان این گروه در تظاهرات متعدد سر داده می شود.
اکنون رهبر حوثی ها بهتر دیده تا از موضوع اسرائیل برای بسیج نیروهای خود بعنوان آخرین چیزی که ممکن است در دستان وی باشد، حداکثر استفاده را انجام دهد.
در روزهای اخیر بخش بزرگی از مناطق التحیتا، المتینه، جبلیه، الفازه، مجیلیس و بندر نظامی و استراتژیک حیمه به شکل برق آسائی از دست حوثی ها خارج شد.
با این تحولات، اردوگاه حوثی دچار دست پاچگی و سرگردانی شده و شاهد فرار اعضای فرماندهی دسته های میدانی خود بودند.
برخی از این فرماندهان در اثر حملات ائتلاف کشته شدند. در اقدامی دیگر،حوثی ها مناطق پیرامون الحدیده به همراه تنها باند فرودگاه شهر را مین گذاری کرده و بخشی از مهمات و اسلحه خود را به مناطق دیگر بردند.اما بسیاری معتقدند که این اقدام حوثی ها نمی تواند مانع سقوط الحدیده شود و تنها آن را برای چند روزی به تعویق خواهد انداخت.
با سقوط الحدیده محاصره حوثی ها کامل خواهد شد و تأثیر مستقیمی بر دیگر مناطق تحت تصرف آنها خواهد گذاشت.الحدیده مهمترین ممرّ اقتصادی برای استان های میانی یمن به شمار می رود که تحت کنترل حوثی ها قرار دارند.
همچنین قاچاق اسلحه از این منطقه و ورود آن به دایره تحت کنترل شبه نظامیان قطع خواهد شد و به زودی اثر خود را در توازن قوا میان دو طرف جنگ نشان خواهد داد.
در روزهای گذشته عبدالملک مخلافی وزیر خارجه یمن جای خود را به خالد یمانی داد و نماینده این کشور در سازمان ملل نیز تغییر کرد.خالد یمانی وزیر خارجه جدید یمن هم به عبدالله معلمی نماینده دائم پادشاهی سعودی در سازمان ملل نزدیک است و هم به خانم نیکی هیلی نماینده امریکا، و از اینرو گفته می شود در دوره وی شاهد تحرک دیپلماسی گسترده یمنی ها در شرایط جدید خواهیم بود.
برخی از صاحب منصبان یمنی، انتقادهای شدیدی را متوجه مخلافی وزیر خارجه پیشین کردند که فعالیت های وی در سطح انتظارات نبود و همراه با تحولات نظامی در میدان نبرد و همچنین مشروعیت بین المللی یمن گام برنمیداشت.علاوه بر آن،بخش بزرگی از کادر وزارت خارجه یمن در شهر صنعاء به سر می برند و بیشتر به علی عبدالله صالح حاکم پیشین وفادار هستند.مخلافی در دوره وزارت خود نتوانسته بود با این بخش ارتباط بگیرد و آنها را در خدمت دولت خود قرار دهد.اما به نظر می رسد خالد یمانی وزیر خارجه جدید یمن،برنامه ای برای جذب این نیروها دارد.
در این میان انتظار می رود،با افزایش تحرک دیپلماتیک کادر جدید وزارت خارجه، حوثی ها بیشتر تحت فشار قرار گیرند و راهی جز تحویل اسلحه خود براساس قطعنامه شورای امنیت در پیش پای آنها گذاشته نشود. اما آنچه که به جمهوری اسلامی مربوط می شود، در روزهای گذشته تنی چند از دیپلمات های ایرانی همانند عباس عراقچی، سخن از قبول گفتگو بر سر موضوع یمن به میان آورده اند. این موضوع در میان یمنی ها و کشورهای منطقه چندان مورد استقبال قرار نگرفت و به آن بعنوان چتر نجات ولی فقیه برای حوثی ها نگاه کردند که اکنون در حال غرق شدن هستند.این اقدام جمهوری اسلامی نه فقط کمکی به حوثی ها نمی کند، بلکه فشار بر آنان را بیشتر خواهد کرد.
برخی از مطبوعات منطقه هم نوشتند «جمهوری اسلامی که هرگونه ارتباط بین خود و جنگ یمن را منکر می شد، اکنون می خواهد با برگه حوثی ها با کشورهای غربی بازی کند، اما بسیاری معتقدند که برگه حوثی ها سوخته و دیگر کاربردی برای ولی فقیه ندارد.علی خامنه ای در زمان اشتباه این برگه را رو کرد».