سقوط بشار اسد، دیکتاتور جلاد و متحد سیاسی خامنه‌ای
بشار اسد، دیکتاتور سوریه که دهه‌ها بر این کشور با قدرت و خونریزی حکمرانی کرده، سرانجام با سقوط مواجه شد. این پایان، نه تنها برای نظام ظالم و خونخوار خاندان اسد، بلکه برای جمهوری اسلامی ایران و سیاست‌های خامنه‌ای نیز شکستی سنگین به حساب می‌آید. بشار اسد که به‌عنوان متحد استراتژیک جمهوری اسلامی و خامنه‌ای شناخته می‌شد، از همان آغاز قیام مردم سوریه در سال ۲۰۱۱، به حمایت بی‌قید و شرط ایران و نیروهای نیابتی آن تکیه داشت.
نقش زندان‌ها و سیاه‌چاله‌های نظام اسد
سوریه تحت حکومت بشار اسد تبدیل به کشوری شد که در آن زندان‌ها و سیاه‌چاله‌های وحشت، سمبل قدرت نظام بودند. هزاران نفر از معترضان سوری و شهروندان بی‌گناه، بدون محاکمه در این مکان‌ها زندانی و شکنجه شدند. این سرکوب گسترده و وحشیانه، عامل اصلی برانگیخته شدن خشم مردم و مقاومت آن‌ها علیه حکومت بود.
هزینه ۳۰ میلیارد دلاری ایران برای حفظ بشار اسد
ایران برای حمایت از رژیم اسد، بیش از ۳۰ میلیارد دلار از منابع ملی خود را هزینه کرد. این مبلغ هنگفت، شامل تأمین مالی نیروهای نیابتی، ارسال تسلیحات و کمک به سرکوب مخالفان بود. اما تمامی این هزینه‌ها بی‌نتیجه ماند و سقوط بشار اسد نشان داد که هیچ میزان از حمایت خارجی نمی‌تواند حکومتی را که مشروعیت خود را از دست داده، نجات دهد.
خامنه‌ای و توجیه شکست متحدش
خامنه‌ای پس از سقوط بشار اسد، طبق معمول، همه را مقصر دانست جز خودش و نظام. او دشمنان خارجی را مسئول این شکست معرفی کرد و نقش مردم سوریه در سرنگونی این دیکتاتور را کاملاً انکار کرد. به‌جای اذعان به پیامدهای ظلم و فساد، خامنه‌ای اصرار داشت که این شکست ناشی از توطئه‌های دشمنان بوده است. این در حالی است که قیام مردم سوریه علیه اسد، نشانه آشکاری از خشم عمومی نسبت به دهه‌ها سرکوب و فساد بود.
تهدید تلویحی مردم سوریه توسط خامنه‌ای
خامنه‌ای در سخنان خود به نوعی اشاره کرد که شادی مردم سوریه از سقوط اسد، دوام نخواهد داشت. او تلویحاً تهدید کرد که ایران همچنان در سوریه حضور خواهد داشت و اجازه آرامش به این کشور و مردمش نخواهد داد. این پیام، نشان‌دهنده سرسختی رژیم جمهوری اسلامی در ادامه مداخله‌جویی‌هایش است، حتی پس از شکست آشکار سیاست‌هایش در سوریه.
نابودی نیروهای نیابتی ایران و عاقبت خامنه‌ای
سقوط بشار اسد و نابودی نیروهای نیابتی ایران در سوریه، هشداری جدی برای خامنه‌ای است. وی که سال‌ها با تکیه بر این نیروها، نفوذ خود را در منطقه گسترش داده بود، اکنون شاهد شکست این سیاست‌هاست. این اتفاق، احتمالاً نشانه‌ای از عاقبت محتوم خود خامنه‌ای و نظام جمهوری اسلامی است. همان‌طور که ظلم و فساد خاندان اسد به سقوط این رژیم انجامید، ظلم و فساد نظام جمهوری اسلامی نیز پایانی مشابه خواهد داشت.
سقوط بشار اسد یادآور این واقعیت است که هیچ حکومتی نمی‌تواند با اتکا به سرکوب و خشونت، برای همیشه بر مردم حکومت کند. ظالمان دیر یا زود به پایان راه می‌رسند و اراده مردم، قدرتمندترین عامل تغییر است. خامنه‌ای باید از این سرنوشت درس بگیرد، هرچند که تاریخ نشان داده دیکتاتورها به ندرت از اشتباهات دیگران عبرت می‌گیرند.
سید جلال الفاضلی