این که کودتای نافرجام ترکیه طبق یک نقشه از پیش تعیین شده بوده است یا نه، و یا اینکه شخص رجب اردوغان در ان دست داشته است یا نه بر کسی هنوز معلوم نیست، اما گزارش های محرمانه دستگاههای اطلاعاتی اروپایی با تمسخر به این کودتا نگاه میکنند و مثلا میگویند که چطور نیروهای کودتاچی پادگان های نظامی و وابسته به اردوغان را محاصره نکردند یا اینکه چطور در عرض یک ساعت و با هماهنگی عجبیبی ویدئو اردوغان برای دعوت از مردم به خیابان، بالافاصله از تمام کانال های تلویوزنی پخش شد، و مهمتر از همه هیچ دستگاه اطلاعاتی و استخباراتی اعم از ارتش (در 3 بخش دریایی، زمینی، و هوایی) و یا سازمان امنیت تحت کنترل دولت که تمام مدیران ان خودی هستند و یا اطلاعات پلیس، هیچ اثری از یک کودتا به این وسعت را نتوانستند پیدا کنند و یا کمی معلوملت بدست داشته باشند.
در جریان مصاحبه مطبوعاتی اردوغات و بعد از جلسه شورای عالی امنیت کشور و وزیران دولت، او اعلام کرد که کشور را از ویروس‌ها پاکسازی می‌کنم، و عاملان قتل را مجازات خواهیم کرد، حال سوالی که مطرح است، میخواهد اعدام کند و یا حبس های ابد و طویل المدت را برپا کند، این موضوع و با شناخت دولت های اروپایی از برنامه کودتا، با احتیاط برخورد میکند و خواهان اجرای قانون و عدم بازگشت کشور به اعدام شده اند، موضوعی که مورد اعتراض دولت و شخص اردوغات قرار گرفته است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، شامگاه چهارشنبه ۲۰ ژوئیه،در این کشور ۳ ماه وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد.
اردوغان تصمیم اعلام وضعیت فوق‌العاده را پس از نخستین جلسه شورای امنیت ملی ترکیه پس از کودتای نظامی نافرجام اتخاذ کرد.
رئیس جمهوری ترکیه که در کنفرانسی خبری با حضور اعضای دولت و اعضای شورای امنیت ملی سخن می‌گفت، «همکاری و همبستگی مردم ترکیه» را، عامل شکست کودتا دانست.
اردوغان گفت که هنگام وقوع کودتا، او و شماری دیگر از مسئولان، از جمله نخست‌وزیر، بدون ترس، به سمت استانبول حرکت کردند.
رجب طیب اردوغان سپس اظهار داشت که با استناد به ماده ۲۰ قانون اساسی ترکیه، به دولت و شورای عالی امنیت ملی، توصیه کرده تا وضعیت فوق‌العاده در کشور اعلام شود، و این در خواست به تصویب رسید.
او افزود که اعلام وضعیت فوق‌العاده «علیه آزادی، اراده و حقوق مردم و دموکراسی نیست، بلکه برای حفاظت از آن است».
اردوغان با اشاره به «حضور مردم در خیابان‌ها که به شکست کودتا انجامید»، گفت: «همه مردم ترکیه گفتند که تجربه دموکراسی را بر هر گزینه دیگری ترجیح می‌دهند».
او افزود: «کودتاگران فاقد کوچکترین ارزش‌های انسانی هستند. آن‌هایی که به دست کودتاگران کشته شدند، «شهید» هستند، کودتاگران حتی یک زن بی سلاح را کشتند».
بنا بر اعلام دولت ترکیه، دستکم ۲۰۴ تن از غیر نظامیان و نظامیان هوادار دولت، در جریان درگیری با کودتاگران، کشته شدند.
رئیس جمهوری ترکیه افزود: «مردم ترکیه با سینه‌های برهنه در مقابل تانک‌ها و هلیکوپترهای کودتاگران ایستادند، قهرمانانه با آتشبار آن‌ها مقابله کرده و میدان‌ها را خالی نکردند».
او همچنین به حضور ادامه دار مردم در میدان‌ها اشاره کرد و گفت: «طیف‌های مردم به نوبت در میدان‌ها حاضر میشوند تا در با کسانی که می‌خواهند اقدامی مشابه کودتای نافرجام انجام دهند، مقابله کنند».
او ادامه داد: «مردم ما نام شهدایمان از نیروهای مسلح را که در مقابل کودتا ایستادند و با دستورات کودتاگران مخالفت کردند، از یاد نخواهند برد».
اردوغان بار دیگر با اشاره به موضوع برقراری وضعیت فوق‌العاده، گفت: «از مردم می‌خواهم نگران نباشند، اعلام حالت فوق‌العاده برای دادن درسی فراموش نشدنی به کودتاگران است نه برای ضرر رساندن به کشور و مردم».
او با اشاره به انتقادهای احتمالی بین‌المللی از برقراری وضعیت فوق‌العاده در ترکیه، اظهار داشت: «برخی‌ها از جمهوری ترکیه انتقاد میکنند، من می‌گویم به آن‌ها انتقاد شما توجیهی ندارد، هنگامی که در برخی از کشورهای غربی وضعیت فوق‌العاده اعلام شد، سکوت کردند. اروپا حق انتقاد از ما را به خاطر اعلام وضعیت فوق‌العاده ندارد».
اردوغان همچنین به اقدام‌های روز‌های اخیر در بازداشت‌ها و اخراج‌ها در نهادهای مختلف اشاره کرد و گفت: «تمام سازمان‌هایمان را از این ویروس‌ها (پیروان کودتاگران) پاکسازی خواهیم کرد، این اقدام را آغاز کردیم. کودتاگران و وابستگان آن‌ها همچون ویروس‌های سرطانی هستند، باید آن‌ها را ریشه‌کن کرد».
او تاکید کرد: «به عنوان رئیس جمهوری ترکیه و فرمانده کل ارتش، نیروهای مسلح را از ویروس کودتاگران پاکسازی خواهم کرد».
شامگاه جمعه ۱۵ ژوئیه، کودتایی توسط دستکم بخشی از ارتش در ترکیه روی داد. نیروهایی از ارتش، پل‌های اصلی شهر استانبول، ساختمان‌های رسانه‌های نزدیک به اردوغان و فرودگاه بین‌المللی آتاتورک استانبول را تصرف کردند. همچنین چند جنگنده و هلیکوپتر وابسته به کودتاچیان، به پرواز در آمده و برخی از ساختمان‌های دولتی را هدف قرار دادند.
اما ساعاتی بعد با فراخوان رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، هواداران او به خیابان‌ها سرازیر شده و نیروهای ارتش را از بسیاری از مراکز تصرف شده، بیرون راندند. همچنین شماری از تانک‌های ارتش به کنترل مردم در آمد.
با از سرگیری کنترل اوضاع به دست دولت، دستگیری‌های گسترده مرتبطان با کودتا در میان نیروهای نظامی، قضات و کارکنان برخی نهادها و همچنین عزل و اخراج هزاران مدیر و کارمند، آغاز شد.