اگر موسیقی مردم عرب اهواز را به دو بخش موسیقی ریفی یا روستایی وموسیقی مقامی یا شهری تقسیم کنیم، مشابهت های فراوانی میان این موسیقی و موسیقی جنوب عراق مشاهده می کنیم. البته این تشابه فقط خاص موسیقی نیست بلکه لهجه را نیز در بر می گیرد زیرا لهجه عربی اقلیم اهواز، لهجه بین النهرینی است و با لهجه عربی خلیجی تفاوت دارد. ردیف ها و دستگاه های موسیقی مردم عرب اهواز با نظایر آن در موسیقی عربی خلیجی نیز متفاوت است.
موسیقی مقامی بین النهرینی از موسیقی کهن فارسی (ایرانی) تاثیر پذیرفته است. ما هم اکنون مقام های اصفهان، نهاوند، دشت، سه گاه و پنج گاه را در موسیقی عراقی و موسیقی عرب های ایران داریم. اصولا منشا آواز ” مقام” عربی به دربار خلفای عباسی بر می گردد که به علت پیوندهای فرهنگی عربی و عراقی شماری از دستگاه های موسیقی ایرانی وارد موسیقی مقامی بین النهرین شده است
نقوش حجاری شده نوازندگان عیلامی در شوش (سوس)- که پایتخت آنان بود- نشانگر سابقه چند هزار ساله موسیقی در این منطقه از جهان است.
دوران حاکمیت مشعشعیان بر عربستان ایران گواه شکوفایی فقه وادب و شعر و موسیقی عربی در این منطقه وبه ویژه در حویزه پایتخت آنان بود. در پایان این دوران شکوهمند هنر و فرهنگ عربی (ایرانی)، دستگاهی به نام حویزاوی “المقام الحویزاوی” در دربار خاندان آل مشعشع پدید آمد که دستگاه موسیقی خاص عرب ساکنین عرب اقلیم عربستان ایران ویکی از بهترین مقام های موسیقی بین النهرینی است. این دستگاه در موسیقی مقامی عراق جایگاه برجسته ای دارد.
در دوره پهلوی که دوران سرکوب همه جانبه فرهنگی و سیاسی و بخصوص مردم عرب اهواز بود، موسیقی عربی دچار رکود گردید. در دهه چهل شمسی بود که هنرمند وشاعر یک لاقبایی به نام “علوان ابوشهلا” در اهواز پدیدار شد که ردیف ها و دستگاه های آوازی وانواع شعر مردم عرب اهواز را می شناخت. علوان مبدع سبک آوازی عربی نوینی است که به نام او معروف شد.
“علوانیه” سبکی حزین و درد آلود است وبا سبک آوازی “امیری” در مازندران مشابهت دارد.
” علوانیه” بیانگر رنج ها، آلام و ستم ملی وارد بر مردم عرب است واز همان ابتدای سال های آغازین دهه چهل شمسی با اقبال عمومی توده ها روبه رو شد. در این سبک، شاعر با نواختن “رباب” که ساز سنتی عرب هاست، اشعاری از شاعران نامدار گذشته و حال را می خواند. سبک علوانیه از مرزهای اقلیم اهواز و ایران فراتر رفت و در عراق و بحرین و کویت نیز رواج یافت. هم اکنون هنرمندان و ترانه سرایان این کشورها این سبک را با نام “علوان اهوازی” می شناسند. بی گمان سبک آوازی علوانیه در بخش موسیقی “ریفی” جای می گیرد. اکنون نیز در اهواز (خوزستان)، آوازخوانان بسیاری، سبک و شیوه علوان را دنبال می کنند که مهمترین شان ” حسان الگزار” در بخش ” شاوور” شهرستان شوش دانیال است
گروهاي موسيقي دوره گرد که عمدتا در شهرهای اهواز و عبادان (آبادان) بودند- در ترویج موسیقی عربی این خطه نقش داشتند اما از آنها اصیل تر گرو ه های موسیقی “الخشابه” بودند که از مرگ نهایی موسیقی عربی اقلیم در عصر پهلوی جلوگیری کردند و حتی به ترویج آن در برابر موسیقی مبتذل وکوچه بازاری فارسی هم کمک کردند.
اکنون – اما – گروه های الخشابه جای خودرا به گروه های جدید موسیقی عربی ( الفرق الموسیقیة) داده اند که در شهرهای مختلف اقلیم اهواز (خوزستان) گسترده اند. این گروه ها هم در موسیقی آیینی و مذهبی (موشحات) وهم در موسیقی عربی محلی اهوازی و هم در موسیقی عام عربی تخصص دارند و در عروسی ها، جشن ها و مناسبت های ملی و مذهبی برنامه اجرا می کنند.
دراين ميان باتحول عمیقی كه درموسيقي جهاني پديدآورد ،هنرمدان گروه ميسان ازخطه عربی ایران كه ازيك سوآشنايي عميقي ازموسيقي هاي جهاني دارند وازسوي ديگردق دقه حفظ موسيقي اصيل منطقه رادارند برآن شدند تا ضمن هماهنگ ساختن موسيقي ورقص محلي عرب های ایران و واردنمودن رگه هايي ازخصوصيات موسيقي جوان پسند با خفظ اصالت وهويت ريشه دارموسيقي رقص عرب های ایران جان تازه اي به كالبد آن بدهند تا درخت كهنسال وريشه دارموسيقي عربی ضمن پيوند با ابتكارات نوين، فضا را اعطرآگين وجان افزا نمايد.
گروه هنري ميسان با اين قصد ومرام واردعرصه هاي هنري محلي وملي شده است وضمن كسب محبوبيت گسترده دربين جوانان منطقه و كشور آرزوهاي والا براي حضوردرصحنه جهاني دارد.
از سايت :گروه هنري ميس
همراه با ادیت لغوی از سوی مدیریت سایت