نادره وائلي زاده – طرح «انتقال آب رودخانه كارون» هر وقت جدي مي شود، بحث استيضاح وزير نيرو هم بالامي گيرد. استيضاح نامجو وزير نيروي دولت دهم، سه سال پيش، به همين صورت كليد
خورد. اكنون نيز مخالفان و موافقان انتقال آب كارون، طرح استيضاح چيت چيان در مجلس را دنبال مي كنند. 30 نماينده از استان هاي خوزستان و چهار محال و بختياري و 13 نماينده استان اصفهان قصد دارند وزير نيروي دولت يازدهم را به مجلس بكشانند. خواسته نمايندگان اصفهان اجراي طرح انتقال آب كارون است. در مقابل، نمايندگان استان هاي خوزستان و چهارمحال معتقد هستند كه وزارت نيرو صداقت ندارد و حرف هاي دوپهلو تحويل آنها داده است و با وجود ممنوعيت اجراي تونل هاي «بهشت آباد» و «گلاب2» در شوراي عالي آب، اين طرح ها در اصفهان در حال اجراست. اين نمايندگان مي خواهند به هر وسيله يي از اجراي طرح انتقال آب جلوگيري كنند. به طوري كه زمانيان، نماينده مردم شهركرد حتي طرح شكايت به مجامع بين المللي را نيز به ميان آورده است. مردم هم در اين مدت از پا ننشستند. شش زنجيره انساني براي حفاظت از رودخانه كارون در اهواز و چندين تجمع اعتراض آميز هم در چهارمحال و بختياري برگزار شده كه آخرين آنها چند روز پيش تجمع چند هزار نفري مردم در شهركرد بود.
سيدشريف حسيني، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي در اين باره مي گويد: با انتقال آب كارون به هر صورتي مخالف هستيم (چه با اجراي تونل و چه به صورت لوله). اين طرح براي تامين مصارف آب كشاورزي و صنعت اصفهان اجرا مي شود كه به هيچ وجه كارشناسي نيست.
وي با اشاره به ادعاي اصفهان مبني بر كمبود آب شرب، اظهار مي كند: ما با تامين آب شرب مخالف نيستيم به شرطي كه ثابت شود اين استان به آب شرب نياز دارد. اين در حالي است كه بر اساس مستندات معتقديم كه كمبود آب شرب در ميان نيست.
نماينده مردم اهواز در مجلس تاكيد مي كند: انتقال آب در صورتي منطقي خواهد بود كه بهينه سازي مصرف آب در صنايع و كشاورزي انجام شده باشد. همچنين تامين آب شرب مردم در اولويت باشد نه كشاورزي و برنج كاري. از آن گذشته در خوزستان آب مازادي براي انتقال وجود ندارد.
طرح هاي ميلياردي
طرح هاي كوهرنگ يك و 2، قمرود و چشمه لنگان بيش از يك ميليارد مترمكعب آب كارون را به فلات مركزي منتقل مي كنند. طرح كوهرنگ 3 نيز با ظرفيت انتقال 250 ميليون مترمكعب آب از كارون به اصفهان در آستانه بهره برداري است. اما طرحي كه مد نظر مسوولان و نمايندگان مردم اصفهان است موسوم به «بهشت آباد» انتقال بيش از يك ميليارد مترمكعب آب را در دستور كار دارد كه به دليل اثرات شديد بر محيط زيست و معيشت مردم با مخالفت شديد استان هاي خوزستان و چهارمحال روبه رو است. شوراي عالي آب در جلسه اخير خود طرح استفاده از لوله به جاي اجراي تونل را مطرح كرده كه با واكنش شديد نمايندگان اصفهان نيز روبه رو شده و به اين ترتيب اصفهاني ها نيز به صف منتقدان وزارت نيرو پيوسته اند.
كارون براي توسعه آب برها
ابتكار ،رييس سازمان حفاظت محيط زيست در سفر خود به خوزستان ضمن حمايت از زنجيره هاي انساني حفاظت از رودخانه كارون به مردم وعده داد با هر طرحي كه به حيات اين رودخانه آسيب برساند مخالفت خواهد كرد و هر طرحي بايد مجوز ارزيابي زيست محيطي داشته باشد. اين در حالي است كه طرح بهشت آباد پيش از اين و در سال 87 از سوي سازمان حفاظت محيط زيست رد شد.
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان در اين رابطه مي گويد: سازمان بازرسي در مكاتبات خود به صورت رسمي خواستار منتفي شدن اين پروژه شده همچنين طرح با مخالفت مركز پژوهش هاي مجلس و دفتر فني سازمان مديريت منابع آب روبه رو شده است.
احمدرضا لاهيجان زاده از بين رفتن ميليون ها اصله نخيلات در آبادان و خرمشهر و تهديد آب شرب ميليون ها نفر در خوزستان را از تبعات انتقال آب كارون به فلات مركزي عنوان مي كند و مي افزايد: با كاهش آب، رودخانه قدرت خودپالايي خود را از دست مي دهد و عملاغيرقابل استفاده مي شود.
وي با اشاره به دو برابر شدن مصرف آب در اصفهان اظهار مي كند: طرح توسعه فولاد مباركه و طرح توازن ذوب آهن در حال اجراست و صنايع پيشاپيش هزينه احداث طرح «بهشت آباد» را پرداخت كرده اند. بنابراين طرح انتقال آب كارون به اصفهان براي مصارف شرب نيست و براي توسعه صنايع آب بر است.
مخالفت كارشناسان
كارشناسان نيز همچنان با اجراي طرح انتقال آب كارون به فلات مركزي مخالف هستند.
دكتر مهدي قمشي، محقق و استاد دانشگاه با اشاره به تغيير نام طرح انتقال آب و درخواست اصفهان براي تامين آب شرب مي گويد: اين پروژه به هيچ عنوان مبناي علمي ندارد و اصطلاحا حرف زور است. ما همچنان معتقديم كه اصفهان كمبود آب شرب ندارد و مديريت منابع آب در اين استان است كه مشكل دارد و بايد اصلاح شود.
وي مي افزايد: اگر تامين آب شرب اين استان مدنظر باشد، با بهره برداري طرح كوهرنگ3 اين نياز مرتفع مي شود. البته اين مساله نبايد از نظر دور بماند كه با طرح هاي انتقال آب اجرا شده، استان اصفهان تا 20 سال آينده مشكل آب شرب نخواهد داشت. اين در حالي است كه در كشور براي حل بحران آب در خوزستان فكر جدي نشده است.
مشاور استاندار خوزستان در امور آب با بيان اينكه منتظر علني شدن مطالعات وزارت نيرو هستيم، تصريح مي كند: مي خواهيم بدانيم كمبود آب شرب در اين طرح چگونه توجيه شده است. انتظار داشتيم وزارت نيرو همان گونه كه با كشاورزان يك استان جلسه مي گذارد و نظرات آنها را مي شنود، با متخصصان استان هاي ديگر هم جلسه يي تشكيل دهد و آنها را قانع كند.
اين عضو هيات علمي دانشكده علوم آب دانشگاه چمران اهواز همچنين مي گويد: اگر چه استان هاي كرمان و يزد نياز به آب شرب دارند، اما نمي توان براي آباد كردن يك استان به ديگر مناطق ضرر وارد كرد. مشكل كم آبي ديگر استان ها با مديريت تقاضا، بهبود يا تغيير روش هاي آبياري، فرهنگسازي و تغيير الگوي كشت بايد حل شود. انتقال آب اصلابه صرفه نيست و بايد آخرين راه چاره باشد. راه هاي علمي تري براي تامين نياز اين استان ها وجود دارد. استفاده از آب بسته بندي براي شرب بهترين گزينه است و از هدرروي هزينه هاي ملي جلوگيري كند. شيرين كردن آب هاي شور دريا نيز راه حل ديگري است كه با توجه به خشك و كم آب بودن كشور، اين مساله در آينده اجتناب ناپذير خواهد بود و بهتر است به جاي نابود كردن كارون از همين حالابه فكر اجراي اين طرح باشيم.