عرب ستیزی و حمله به شئونات مردم عرب اقلیم اهواز به دلیل همراهی کردن حکومت با این سیاست، وارد جامعه فارس ساکن در اقلیم اهواز شده است و با بی رحمی و شدت تعرض خود، علیه دانش اموزان و مدارس مستقر در روستاها عمل میکند و در این راه کسی در اداره اموزش و پروش جوابگو نیست، و به نوعی همراهی غیر مستقیم دارند.
همزمان با بزرگداشت روز دانشآموز در ایران، دانشآموزان یک مدرسه ابتدایی دخترانه در حومه اهواز به دلیل صحبت کردن به زبان عربی در کلاس، از سوی معلم تنبیه و ناچار به صد بار نوشتن جمله از “صحبت کردن در کلاس به زبان عربی پرهیز کنیم” شدند.
فعالان اهوازی گزارش کردند که در روز شنبه 13 آبان 1396 و همزمان با بزرگداشت روز دانشآموز، دانشآموزان مدرسه ابتدایی دخترانه حمزه در روستای بیت محارب در حومه شهر اهواز به دلیل عربی صحبت کردن با یکدیگر، از سوی معلم مدرسه که از او با نام “خانم شوشتری” یاد شده مورد اهانت و تنبیه قرار گرفته و از آنها خواسته شد که صد بار بنویسند از “صحبت کردن در کلاس به زبان عربی پرهیز کنیم”.
در پی این حادثه، اهالی بیت محارب به مدرسه مراجعه کرده و خواستار پیگیری این موضوع از سوی مسئولان مربوطه و اخراج این معلم از روستا شدند. ساکنان این روستا میگویند که دانشآموزان پیش از این نیز از سوی این معلم محبور به صحبت به زبان فارسی شده و به دلیل صحبتکردن به زبان عربی، از سوی او تنبیه شده بودند.
یکی از اهالی روستا که نخواست نامش فاش شود به “العربیة.نت” گفت: «دانشآموزان حتی در کلاس قرآن که خدا تصریح میکند ” إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا” از صحبت کردن به زبان عربی منع شدهاند و معلم قرآن از آنها خواسته که “الذی” را به صورت “الزی” تلفظ کنند. تکرار این رفتارها از سوی کادر این مدرسه و به ویژه خانم شوشتری غیرقابل قبول است و برخی از اهالی تصمیم گرفتهاند تا زمان اخراج این معلم، مانع حضور دختران دانشآموز خود در این مدرسه شوند.»
منی سیلاوی، معاون دبیرکل سازمان سازمان ملتهای بدون نماینده (UNPO) در امور آزادی عقیده و مذهب در اینباره به “العربیة.نت” گفت: «سازمان یونسکو تاکید کرده توسعه پایدار از طریق زبان مادری قابل تحقق است و اتفاقی که در مدرسه بیتمحارب اهواز رخ داده علاوه بر اینکه با تاکیدات یونسکو درباره زبان مادری منافات دارد، با قوانین موجود در جمهوری اسلامی ایران نیز در تعارض بوده و یک کار غیرقانونی به شمار میرود. در هیچ جایی از قوانین ایران صحبت کردن به زبان مادری منع نشده است.»
سیلاوی درباره تبعات چنین اقداماتی نیز توضیح داد: « تحمیل یک هویت اجباری و جدا کردن فرد از هویت واقعی خودش، یک اقدام غیر انسانی و غیرقانونی است که میتواند یک اقدام تنبیهی روانی نیز محسوب شود. از آنجا که اینگونه رفتارها میتوانند فرد را از محیطی که در آن مورد آزار و اذیت روحی قرار گرفته، منزجر کنند و با در نظر گرفتن این نکته که روند ترک تحصیل در میان دختران مناطق حاشیه شهرها بیشتر است، آنچه در مدرسه بیتمحارب اهواز و نمونههای مشابه رخ داد، میتواند روند ترک تحصیل دختران را سرعت داده و به افزایش جمعیت بیسواد این مناطق بیانجامد.»
او در ادامه افزود: «این اولین نمونه مشابه نیست و احتمالا آخرین نمونه هم نباشد. تنبیه، تحقیر و آزار دانشآموزان دوزبانه دهههاست در ایران و سیستم آموزشی این کشور رخ میدهد ولی در حال حاضر به دلیل نقش پررنگ سوشیال مدیاها و بالارفتن سواد رسانهای مردم و همچنین درک صحیح آنها از نقش رسانهها، روند اطلاعات رسانی درباره این مشکلات سرعت گرفته است.»
سال تحصیلی جدید در ایران که یک ماه و نیم از آغاز آن میگذرد، در حالی شروع شد که به مانند سالهای گذشته دانشآموزان غیرفارس از حق تحصیل به زبان مادری محروم شدند. سازمان حقوق بشر اهواز همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید گزارش کرد تعداد پرشماری از دانشآموزان و خانوادههای آنها با به راهانداختن کمپینی تحت عنوان “تحصیل به حق مادری حق من است” اعتراض خود را به محرومیت از تحصیل به زبان مادری اعلام کردند. دانشآموزان عرب نیز در شبکههای مجازی و در ذیل هشتگ #التعليم_بلغة_الأم_حقي صدها عکس و فیلم از خود منتشر کرده و از مقامات ایرانی خواستهاند تحصیل به زبان عربی در مدارس را ممکن کنند. آنها خواستار حق تحصیل به زبان عربی به عنوان زبان مادری خود در مدارس شدهاند، حقی که به گفته آنها “یکی از حقوق اساسی همه انسانهاست.
در بیانیهای که این سازمان در این زمینه منتشر کرد آمده است: “علیرغم اینکه زبان فارسی، زبان تنها یکی از قومیتها در ایران و نه زبان دیگر قومیتهایی است که بیش از نیمی از جمعیت ایران را تشکیل میدهند، به لطف سیاستهای نژادپرستانه به ابزاری ایدئولوژیک برای مبارزه با دیگر زبانها و نابودی هویت قومی ملتهای غیرفارس از طریق فارسیزاسیون سیستماتیک و همانندسازی فرهنگی، تبدیل شده است.”
در همین چارچوب فعالان مدنی عرب در ماه مرداد 1396 و همزمان با آغاز ثبتنام دانشآموزان برای سال تحصیلی جدید فیلمی را در فضای مجازی منتشر کردند که نشان میداد در فرمهای ثبتنام کودکان در مدارس ایران و به ویژه در مناطق عربی، نام زبان عربی از لیست زبانهای غیرفارسی حذف شده است.
یک شهروند عرب اهوازی که برای ثبتنام کودک خود به یکی از مدارس اهواز مراجعه کرده بود، با فرمی مواجه شد که در آن از زبانهای ترکی و لری به عنوان زبانهای غیرفارسی یاد شده و زبان عربی که زبان اکثریت ساکنان “استان خوزستان” است از این فهرست حذف شده است.
فعالان عرب این موضوع را “تلاشی عامدانه” برای محو هویت عربی در منطقه توصیف میکنند. شیما سیلاوی، کنشگر حوزه حقوق بشر به “العربیة.نت” گفت: «رژیم ایران سالهاست به صورت عامدانه وجود مردم عرب را انکار کرده و برای تحقیق این مهم از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است.»
براساس دانشنامه بریتانیکا بیش از نیمی از مردم خوزستان را عربها تشکیل میدهند. علاوه بر مردم عرب که به زبان عربی سخن میگویند، مندائیان ساکن اهواز نیز به زبان عربی سخن میگویند. صابئین مندایی گروهی از مردم اهواز و جنوب عراق هستند که در کرانه رودها زندگی میکنند. زبان آنان یکی از لهجههای زبان آرامی و به مانند زبان عربی جزو زبانهای سامی است. امروزه اکثریت آنان به زبان عربی سخن میگویند و زبان مندائی تنها کاربرد دینی دارد.
پیش از این حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر سابق آموزش و پرورش ایران تعداد دانشآموزان دو زبانه این کشور را 70 درصد مجموع دانشآموزان ایران اعلام کرده بود.