متن نوشته از احمد رافت و همراه با مطالب مصاحبه شده با خانم منا سیلاوی فعال حقوق بشر زن عرب اهوازی
خبر انتصاب هشت زن در اهواز و سایر شهرهای خوزستان به عنوان بخشدار هنوز پخش نشده بود که واکنش نمایندگان این استان در مجلس خبرگان را برانگیخت. روحانیون عضو
این مجلس «به کار گرفتن این حجم از زنان» را شدیدا مورد انتقاد قرار دادند.
بلافاصله پس از این اعتراضها از تهران دستور رسید که این انتصابها «به درخواست رهبران مذهبی و برخی شخصیتهای فرهنگی بومی» تا اطلاع ثانوی اعتبار ندارند و لغو شدهاند. از آنجائی که این انتصابها و لغو آنها به بحثی در درون خود نظام هم دامن زده است، مسئولین استانداری دلایل دیگری را برای توجیه این تغییر سیاست اعلام کردند.
فرجالله خبیر، معاون سیاسی- اجتماعی استانداری خوزستان مدعی است «تا کنون در این رابطه تصمیمی اتخاذ نشده و این انتصابها مسیر طبیعیشان را طی میکنند». یکی دیگر از مسئولان استانداری اضافه میکند که «حکم انتصاب پنج زن صادر شده و ۳ زن بخشدار دیگر هم به زودی حکمشان را دریافت خواهند کرد». جمال درویش که مدیرکل روابط عمومیاستانداری خوزستان است به یکی از پایگاههای خبری محلی میگوید: «در این احکام تجدید نظر نشده است بلکه برخی از خانمها به علت عدم توانائی از قبول سمت بخشدار انصراف دادهاند».
زنان
گفتههای استاندار خوزستان هیزم دیگری است برای شعلهور کردن آتش این ضد و نقیضها. عبدالحسین مقتدائی در این رابطه میگوید: «ما به تمامینظرات دلسوزانه که در خصوص انتصاب بخشداران زن وجود دارد احترام میگذاریم». آقای استاندار در همین زمینه اطمینان میدهد که «با تعامل و رایزنی سوء برداشتها برطرف خواهد شد». مشخص نیست چرا انتصاب ۴ فرماندار و ۱۳ بخشدار زن در دیگر نقاط ایران، مثل بلوچستان، مشکلی ایجاد نکرد، ولی در خوزستان با این چنین واکنشی مواجه شد.
مونا سیلاوی، فعال حقوق زنان عرب ایرانی به کیهان لندن میگوید: «جمهوری اسلامیمشکل زیادی در به کار گرفتن زنان ندارد و در برخی موارد حتی از زنان برای سرکوب خود آنها استفاده میکند. دلیل این مخالفتها، در این مورد مشخص را باید در جو امنیتی حاکم بر این منطقه جستجو کرد». «اینکه زنانی که حکم بخشداری دریافت کردند از اهالی بومیهستند» به گفته مونا سیلاوی، «دلیل عمده این عقبنشینی است».
البته گفته میشود که «شخصیتهای فرهنگی» که همراه با شخصیتهای مذهبی به انتصاب زنان به بخشداری انتقاد داشتتند، روسای برخی عشایر عرب را نیز در بر میگیرد. مونا سیلاوی به کیهان لندن میگوید: « در جمهوری اسلامی وقتی ببینند که در مواردی حنای مذهبی دیگر رنگی ندارد، دست به دامان فرهنگ عشایری میشوند». در مناطق عربنشین خوزستان هم شیوخ قبایل حرف اول را میزنند. در همین رابطه این فعال حقوق زنان عرب میافزاید: «در مناطقی که گروههای اتنیکی زندگی میکنند فرهنگ عشیرهای هنوز رواج دارد و متاسفانه جنبههای مردسالاری در این فرهنگ بسیار پر رنگ است».
مونا سیلاوی شکی ندارد که اگر در خوزستان انتخابات آزاد برگزار شود «زنان بسیاری حتی در شهرهای کوچک هم به شوراهای محلی راه پیدا خواهند کرد». او در این رابطه اشاره به دوران موسوم به اصلاحات میکند، زمانی که حزب «وفاق» که عمدتا عربها را در بر میگرفت و توانست تعداد قابل ملاحظهای از زنان را کاندیدای شوراها کند و بسیاری از آنها نیز انتخاب شدند.
همزمانی انتصاب این ۸ زن به بخشداری و لغو این تصمیم با انتخابات محلی در عربستان سعودی، داستان جالبی را رقم میزند. در پادشاهی سعودی برای اولین بار زنان توانستند نه تنها صاحب رای باشند، بلکه به عنوان کاندیدا نیز حضور پیدا کنند. نام ۲۰ زن از صندوق رای درآمد و یکی از آنها، سالمه بنت حزاب التیبی، به عضویت شورای منطقه المکرمه در مکه، یعنی مذهبیترین شهر این کشور انتخاب شد.
مونا سیلاوی در همین رابطه به کیهان لندن میگوید: «عربستان تلاش دارد موقعیت خود را به عنوان رهبر منطقه تثبیت کند و به همین دلیل وضعیت حقوق بشر در این کشور در مرکز توجه جامعه جهانی قرار دارد. البته فعالیتهای مدافعان حقوق زنان در این کشور و حضور گسترده زنان در فعالیتهای اقتصادی نیز در این زمینه بی تاثیر نبوده است». این فعال حقوق زنان در ادامه میافزاید: «اگر عربستان میخواهد خود را مدافع آزادی معرفی کند، جمهوری اسلامیدر خلاف این جهت حرکت میکند و برایش کافی است حساب خود را از اسلام داعشی جدا کند».داستان بخشداران زن که منصوب نشده برکنار شدند، بدون شک یک عقبنشینی دیگر دولت روحانی در مقابل جناحهای محافظهکار و سنتی درون نظام است. در هفتههای اخیر دولت در زمینههای متعددی از اداره امور کشور کنار گذاشته شده است، از سیاست خارجی در منطقه با پر رنگتر شدن نقش سپاه و بیت رهبری گرفته تا عرصهی اقتصاد با تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی با حکم حکومتی علی خامنهای. اگرچه علی یونسی، مشاور و دستیار حسن روحانی در امور اقلیتهای دینی و اتنیک معتقد است که «زنان مدیر در ایران سالمتر از مردان عمل میکنند»، با این وجود زنان هنوز در حاشیهی پستها و مسوولیتهای مهم کشوری قرار دارند.